پیشرفت تکنولوژی تقریبا همه‌ی ابعاد زندگی انسان‌ها را تحت تاثیر خود قرار داده‌است. کسب و کار و فعالیت‌های اقتصادی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و نسبت به کسب و کار سنتی که در گذشته وجود داشت دچار تغییراتی شده‌اند. وقتی صحبت از کسب و کار یا خرید و فروش می‌شود تصور اغلب ما فروشگاهی است که کالاهای خود را به صورت مستقیم به ما عرضه می‌کند. تا همین دو تا سه دهه‌ی پیش کمتر کسی به نوع دیگری از کسب درامد فکر می‌کرد. شاید اولین بار بنگاههای اجاره و فروش خانه و ماشین نوع جدیدی از کسب درامد را معرفی کردند و به جای فروش کالای فیزیکی خدماتی ارائه و در ازای آن پول دریافت می‌کردند.
امروزه این مدل از کسب درامد یکی از پرطرفدارترین نوع از کسب و کارها است اما با توجه به پیشرفت تکنولوژی بستر آن متفاوت شده و با نام پلتفرمهای ارتباطی شناخته می‌شود. امروزه به حدی پلتفرم‌ها در زندگی ما نفوذ کرده‌اند که کسب و کارهای پلتفرمی جزء جدایی ناپذیر اقتصاد کشورها شده‌اند. بنابراین اگر شما نیز صاحب یک کسب و کار هستید بهتر است همگام با این موج کالا و خدمات خود را در انواع پلتفرم‌ها عرضه کنید.
شاید این سوال برایتان به وجود آمده‌باشد که چطور می‌توانید کسب و کار خود را به حالت پلتفرمی تبدیل کنید. حتی شاید نگران این باشید که در دنیای امروز که تکنولوژی با سرعت بسیار زیادی در حال تغییر و پیشرفت است چطور می‌توانید به این قطار پرسرعت برسید؟ نگران نباشید! ما اینجا هستیم تا ابتدا شما را با مفاهیم اولیه و تفاوت واژه‌ها آشنا کنیم و سپس راهکاری مناسب برای حل مشکل شما ارائه دهیم.
پلتفرم واژه‌ای انگلیسی و به معنای سکو است. معمولا افراد برای اینکه بهتر دیده شوند یا بتوانند اطراف را بهتر ببیند از سکو استفاده می‌کنند. انتخاب این واژه برای این بستر نیز به همین دلیل است. بنابراین به بیان ساده پلتفرم بستری است که دو یا چند گروه مختلف که به یکدیگر نیاز دارند یکدیگر را پیدا کرده و باهم ارتباط برقرار می‌کنند.
به بیان دقیق‌تر پلتفرم مجموعه‌ای از فناوری‌ها است که بستری برای توسعه و اجرای برنامه‌های دیگر فراهم می‌کند. در واقع هر نرم افزار، سخت افزار و زیرساختی که میزبان یک اپلیکیشن باشد و منجر به ایجاد ارتباط با مخاطبین و ارائه خدمات به آن‌ها شود پلتفرم نام دارد. پلتفرم‌ها در حوزه‌های مختلفی کاربرد دارند و با توجه طیف وسیع آن مخاطبان بسیاری نیز دارند.
پلتفرم ارتباطی ابزار یا سرویس دیجیتالی است که گفتگوی تعاملی و تبادلی بین افراد را تسهیل می‌کند. در واقع در این پلتفرم‌ها گروه‌های خاصی مورد هدف قرار می‌گیرند و شما با در دسترس قرار دادن تجربیات، دانش و اطلاعات خود این گروه را درگیر و وادار به تعامل می‌کنید. گروه‌های هدف می‌تواند شامل دوستان، ورزشکاران یک باشگاه، کارکنان یک شرکت و… باشد.
کسب و کار خطی در مقابل کسب و کار پلتفرمی قرار دارد که شکل قدیمی و سنتی آن است. در طی یک کار خطی محصول از تولید کننده به دست مصرف کننده می‌رسد. مشتری نیز می‌تواند رضایتش را به صورت شفاهی اعلام کند. راهی که می‌توان کسب و کار خطی را از پلتفرمی تشخیص داد این است که در کسب و کار خطی فروشنده در تولید محصول متخصص است اما در کسب و کار پلتفرمی اینطور نیست.
کسب و کار پلتفرمی فقط یک تکنولوژی یا اپلیکیشن نیست بلکه یک روش کسب و کار است که در پی جمع‌آوری افراد گرد یکدیگر و ایجاد ارتباط بین آن‌ها می‌باشد. بنابراین ارزش آن در ساخت شبکه‌های ارتباطی است نه میزان دارایی.
با استفاده از پلتفرم‌ها با افراد زیادی می‌توان ارتباط برقرار کرد. مهم نیست که این افراد در کجای این جهان باشند چرا که امروزه اینترنت در دسترس اکثر افراد قرار دارد و به راحتی می‌توان محصول و خدمات خود را به مخاطبان ارائه داد. به همین ترتیب با صرف هزینه بسیار پایین خدمات شما دیده ی‌شود و بسیار سریع و آسان رشد می‌یابد.
پلتفرم‌ها به دلیل استفاده از اینترنت فاصله‌ها را حذف کرده‌اند و ارتباطات قوی را بین خانواده‌ها، دوستان و اقوام به وجود آورده‌اند و برقراری رابطه را تسهیل کرده‌اند. همچنین شرکت‌ها با پلتفرمهای ویدئو کنفرانس مانند زوم امکان برقرای ارتباط و برگزاری جلسه را به وجود آورده‌اند که باعث تسریع در انجام کارها و صرف هزینه پایین‌تر می‌شود.
به وسیله پلتفرم‌ها می‌توان از منابع مختلفی کسب درامد کرد. این منابع شامل هزینه‌های اشتراک، تبلیغات، تراکنش‌ها و… هستند که شما می‌توانید با استفاده از آن‌ها درآمد خود را افزایش دهید.
به دلیل وجود پلتفرمهای ارتباطی و گسترش اینترنت امکان برگزاری کلاس‌های آنلاین و وبینارها فراهم شده‌است. به این ترتیب از هرجای جهان می‌توانید مخاطبان خود را جذب کنید یا در کلاس‌های آنلاین شرکت کنید. این امر در زمان فراگیری کرونا اهمیت بیشتری پیدا کرد و به تعداد کاربران این پلتفرم‌ها افزوده شد.
شما با راه‌اندازی یک پلتفرم می‌توانید با مشاغل و کسب و کارهای دیگر ارتباط برقرار کنید و امکان همکاری یا شراکت را برای خود فراهم کنید. به این ترتیب امکان رشد مشترک برای کسب و کارها به خصوص استارتاپ‌ها به وجود می‌آید. همچنین با تولید محتوای جذاب می‌توانید توجه مشاغل بزرگ‌تر را به خود جلب کرده و توسط آن‌ها معرفی شوید و از طریق آن‌ها به مخاطبان بیشتری دست پیدا کنید.
پلتفرم‌ها سرعت تبادل اطلاعات را با دیگران بالا می‌برد و شما در زمان کوتاهی می‌توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید. تحلیل و ارزیابی این داده‌ها به شما کمک می‌کند رفتار مخاطبان را بررسی کنید و تصمیمات بهتری را در حوزه بازاریابی و تبلیغات کسب و کار خود اتخاذ کنید.
اکثر افرادی که از پلتفرم‌ها برای پیشبرد کارهای خود استفاده می‌کنند در امور بازاریابی، تبلیغات و برندینگ خود به تولید محتوا می‌پردازند. پلتفرم‌ها به دلیل دسترسی به بازار، دیده شدن توسط افراد مختلف و در نهایت افزایش فروش به یکی از قدرتمندترین ابزارها در این زمینه تبدیل شده‌اند.پلتفرمهای زیادی در زمیننه‌ی بازاریابی به کمک شما می‌آیند. شما با استفاده از وب‌سایت، شبکه‌های اجتماعی، ایمیل مارکتینگ و دیگر ابزارها محصول و خدمات خود را به مخاطبان معرفی می‌کنید و با استراتژی‌های متناسب با اهدافتان سعی در بالا بردن فروش دارید. همچنین با ارائه ابزارهای تبلیغاتی پیشرفته می‌توانید به صورت هدفمند کسب و کار خود را به مخاطبان ویژه خود معرفی کنید و با استفاده از ابزارهایی مانند گوگل آنالیتیکس نتایج کمپین‌ها را ارزیابی کرده و استراتژی‌های بازاریابی را برای کسب و کار خود بهینه کنید. به این ترتیب قادر خواهید بود با هزاران نفر ارتباط برقرار کنید و از این طریق محصولات خود را به فروش برسانید.
اکثر صاحبان کسب و کار که از پلتفرم برای بهبود کار خود استفاده می‌کنند بعد از اینکه به فروش دست یافتند مشتری را رها کرده و به دنبال تولید محتوا هایی هستند که صرفا برای فروش طراحی شده‌اند. موضوعی که این افراد به آن دقت نمی‌کنند برقراری رابطه ماندگار با مشتری و حفظ او است. ارزشمندترین دارایی یک کسب و کار مشتریان او هستند و حفظ و نگهداری آن‌ها برای سازمان هزینه بسیار کمتری نسبت به جذب مشتری جدید دارد. به همین منظور پلتفرمهای مدیریت ارتباط با مشتری یا CRM به وجود آمده‌اند تا با دریافت و ثبت اطلاعات شخصی مشتریان به کمک مدیران بیایند تا ارتباط بهتری با مشتری برقرار کرده و از این ارتباط برای بالا بردن رضایت و انگیزه مشتری استفاده کنند. سوالی که پیش می‌آید این است که چگونه می‌توان از این اطلاعات استفاده کرد. CVM یا مدیریت ارزش مشتری اطلاعاتی که در مورد مشتریان دارد را به کار گرفته، آن‌ها را سازماندهی می‌کند و به تحلیل و ارزیابی نیازهای مشتریان می‌پردازد. سپس سازمان استراتژی‌های هدفمندی برای کشف ارزش و جلب رضایت مشتری تدوین می‌کند. این نگرش جدید برای استفاده از پلتفرم‌ها دریچه‌ی جدیدی از ارتقا و رشد را به روی کسب و کارها باز می‌کند.
در این پلتفرم‌ها دو گروه از افراد با یکدیگر تعامل برقرار می‌کنند و با توجه به نیاز و خواسته‌شان به تبادل کالا، ارزش و خدمات می‌پردازند. پلتفرم‌هایی که جزو این دسته قرار می‌گیرند شامل بازارهای دوطرفه، اقتصاد اشتراکی، گردشگری و تجارت الکترونیک هستند مانند کارگزاری‌های املاک، آمازون، دیوار، فروشگاه eBay، و Airbnb نمونه‌هایی از پلتفرمهای مبادلاتی در حوزه‌های مختلف هستند که به ارائه و دریافت خدمات دیجیتال و غیر دیجیتال می‌پردازند.
این پلتفرم‌ها محتواهای جذاب تولید می‌کنند تا مخاطب را جذب کرده و زمینه را برای تبلیغ دهندگان ایجاد کنند و بتوانند از انتشار تبلیغات درآمد کسب کنند. پلتفرم‌هایی که در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند پلتفرمهای رسانه‌های اجتماعی، محتوای دیجیتال و ویدئویی هستند. همچنین روزنامه‌های چاپی که در گذشته و هم‌اکنون این کار را انجام می‌دهند نیز نمونه‌ای از پلتفرمهای تبلیغاتی غیر دیجیتال می‌باشند.
این پلتفرم‌ها به عنوان واسطه برای انجام تراکنش‌های مالی عمل می‌کنند و عمل جابجایی پول را تسریع می‌بخشند. نمونه‌ی ایرانی این پلتفرم شرکت آسان پرداخت است که بین افراد صاحب کارت و بانک ارتباط ایمن برقرار می‌کند و شما به راحتی می‌توانید مبالغ مورد نظر خود را انتقال دهید. پلتفرمهای فین تک مانند پی بال و نمونه ایرانی آن شرکت آسان پرداخت به دلیل ایجاد ارتباط ایمن و افزایش کارایی در بازارهای مختلف نقش بسیار مهمی در دنیای کسب و کار مدرن ایفا می‌کند.
این پلتفرم‌ها بستری را برای تولید یک محصول خاص فراهم می‌کنند که تعامل بیشتری ایجاد کند و باعث ایجاد رقابت بین تولیدکنندگان شود و در مجموع آن‌ها را به سود بیشتری برساند. یکی از مثال‌هایی که برای همه آشناست رقابت میان ios و اندروید در گوشی‌های هوشمند است که هر کدام برای جذب بیشتر طراحان و توسعه دهندگان نرم افزار با یکدیگر رقابت می‌کنند تا مخاطبان بیشتری را جذب کنند و در این رقابت پیروز شوند.
کارکنان یک شرکت برای افزایش بازدهی و اتلاف کمتر وقت نیاز دارند اطلاعات را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. به همین منظور مدیران کانال‌های ارتباطی بسته‌ای را برای آن‌ها فراهم می‌کنند. این نرم‌افزارها به صورت سفارشی ساخته می‌شوند و افراد برای استفاده باید وارد سیستم شوند و اطلاعات را منتقل کنند. البته پلتفرم‌هایی نیز وجود دارند که به همین منظور بصورت رایگان در اختیار همه قرار دارند. پلتفرمهای فریلنسینگ، همکاری تیمی و پلتفرمهای مشابه در این دسته قرار می‌گیرند. به طور مثال ترلو یا نمونه ایرانی آن که تسکولو می‌باشد.
در علم بازاریابی با توجه به اهداف و چشم‌اندازی که برای کسب و کار خود در نظر دارید از استراتژی‌های مختلف برای جذب مشتری و افزایش فروش استفاده می‌کنید. پلتفرم‌ها ابزارهای مدرن و شبکه محوری هستند که به کمک شما آمده‌اند تا بتوانید با اقشار مختلف از مخاطبان در تعامل باشید. از پلتفرمهای شبکه اجتماعی مانند اینستاگرام، فیسبوک، توییتر و… بسیار هدفمند و شخصی سازی شده برای جلب مخاطب و تولید محتوا استفاده می‌کنند. همچنین از پلتفرم‌هایی مانند گوگل ادوردز برای انجام تبلیغات در سایت‌های مختف استفاده می‌کند و در نهایت در پلتفرمهای تجارت الکترونیک مانند آمازون، دیجی‌کالا و… محصولات خود را به فروش برساند. استفاده از پلتفرمهای ارتباطی به شما کمک می‌کند پیام خود را به طیف وسیعی از مخاطبان منتقل کنید و از این طریق آن‌ها را با برند خود آشنا کنید.
همچنین می‌توانید با استفاده از ابزارهایی مانند ایمیل، یا بازاریابی محتوا برای حفظ و نگهداری مشتری استفاده کنید. به این طریق به طور پیوسته از حال مشتریان خود مطلع می‌شوید و ارتباط خود را با آن‌ها حفظ می‌کنید.